عقیم کردن سگ به چه معناست؟
عقیم کردن سگ به چه معناست؟
عقیم سازی راهکاری است که از طریق جراحی اندام تناسلی حیوان مورد نظر از بدن اون جدا میشود، این امر باعث میشود حیوان دیگر قادر به تولید مثل نباشد، بنابراین برای جلوگیری از تولید مثل حیوانات اقدام به عقیم کردن آنها میکنیم، معمولا عمل عقیم سازی بر روی خرگوش ها ، خوکچه هندی، سگ و گربه انجام میشود، سگها با توجه به نژادی که دارند از 6 ماهگی تا 1 سالگی به سن بلوغ میرسند و عقیم سازی سگ به معنای خارج کردن عضو باروری این حیوان است. معمولا در سگ های برای عقیم کردن حیوان نر بیضه ها برداشته میشود که این روش را به عنوان اخته کردن نیز میشناسند
اهمیت عقیم کردن سگ ها
عقیم سازی سگها روشی کاملا ایمن بوده و حتی دامپزشکان انجام آن را توصیه میکنند، در این روش که بصورت جراحی انجام میشود دامپزشک اندام تناسلی حیوان را خارج کرده (در مورد سگهای ماده، رحم و تخمدانها و در مورد سگهای نر، خارج کردن بیضه ها از کیسه بیضه) تا از تولید مثل آن جلوگیری کند. با عقیم سازی عضوی از بدن حیوان که مسئول باروری است خارج شده و این امر موجب کاهش ترشح هورمونهای سگهای نر و ماده خواهد شد و احساس نیاز به جفت گیری و عمل جنسی متوقف میشود.
مسئولیت اخلاقی ما در عقیم کردن سگ خانگیمان
همیشه مسائل و دیدگاههای مختلفی از جمله مسئولیتهای اخلاقی در زمینه عقیم سازی وجود دارد. من به عنوان کسی که حدود بیست سال در زمینه حیوانات فعالیتهای شخصی دارم همیشه با چالشهای مختلفی در زمینه عقیم سازی حیوانات مواجه بودم حالا سعی دارم در این مطلب آنها را با شما هم به اشتراک گذاشته و تصمیم گیری را به شما واگذار کنم.
در حقیقت برای اینکه سگی را در خانه نگهداری کنید باید شرایط زندگی در آسایش را برای او کاملا فراهم نمایید. اغلب نیاز به جفت گیری در سگها به صورت شدیدی بروز می کند و چنانچه سگ خانگی شما جفت نداشته باشد دچار مشکلاتی مانند استرس و بدخلقی شده و دائما پارس میکند بنابراین یکی از دلایل پارس سگ ما همین نیازی است که نمیتواند ارضا کند، و این نشان دهنده آن است که فشار زیادی به او وارد می شود. میبینیم که بسیاری از سگهای نر و برخی موارد سگهای ماده در نبود جفت، سعی میکنند با وسایلی مانند عروسک، بالش و پتو و حتی پای افراد یا بچه های کوچک، عمل جفت گیری را انجام داده و نیاز خود را مرتفع سازند و حتی این کار در برخی از سگها تبدیل به یک وسواس تکرار شونده شدید می شود😔!
☑چطور است نیاز جنسی سگ خود را برآورده کنیم؟
خب شاید یه این فکر کنیم که یک سگ نر یا ماده دیگر بیاوریم یا حتی با سگهای دوست و آشنا قرار ملاقات بگذاریم تا این نیاز سگ خود را مرتفع کنیم. این کار چند عیب دارد. اولین مشکل این به ظاهر راه حل این است که سگها سالی دوبار نیاز به جفت گیری دارند و نتیجه آن به دنیا آوردن بیش از 4-5 توله در هر بار جفت گیریست که “خود خود شما” مسئول سرنوشت آنها هستید. چگونه باید برای اینهمه توله که در هر خانه متولد میشوند سرپرست مناسب پیدا کرد؟ سرنوشت بچه های هرکدام از آنها چه میشود؟ کدام یک از آنها نهایتا به دست توله کشان و سگ فروشان می افتند و به بدترین شک ممکن از آنها توله کشی می شود؟ کدام یک سر از بازارهای فروش حیوانات سر در می آورند؟ کدام یک از حیاط کارخانه های اطراف شهرها با یک زنجیر سنگین در گردن و موهای کرک شده و روحیه ای افسرده سر در می آورند؟ اینها قصه نیست! همه اینها رو در تجربه های شخصی خودم دیدم و با مشکلات تک تک آنها روبرو شدم. من این روش را شخصاً نه منطقی و نه اخلاقی می دانم. چون من فقط نسبت رفع به نیاز جنسی سگی که در خانه دارم مسئول نیستم. نسبت به سرنوشت تک تک آن توله ها هم مسئولم. به همین دلیل اصلاً این روش پاسخگویی به این مشکل را صحیح نمی دانم و فکر میکنم برای نگهداری سگ در خانه حتما باید عمل عقیم سازی حیوان را انجام دهید.
☑چه زمانی عمل عقیم سازی سگ و گربه را انجام دهیم؟
لطفا در عقیم سازی سگ و گربه خود عجله نکنید. حیوانات برای تکمیل رشد خود نیاز به هورمونهای جنسی دارند. لطفاً پیش از اطمینان از بلوغ جسمی و جنسی کامل دست به عقیم سازی نزنید. نکته مهم در انتخاب زمان عقیم سازی حیوانات این است که اگر سگ شما به انجام اعمال جنسی با اشیا و وسایل عادت کرده باشد، بعد از عقیم سازی هم احتمال اینکه این کار را ادامه دهد زیاد است. این تجربه شخصی من است که سگم را در 5 سالگی عقیم کردم ولی دقیقا تا 18 سالگی به انجام این عمل جنسی با اشیا ادامه داد 😥 !! پس قبل از عادت به این کار، اقدام به عقیم کردن سگ خود کنید.
☑جلوگیری از سرطان دستگاه تناسلی سگها با عقیم سازی
نکته مهم دیگر احتمال ابتلای سگهای نر به بزرگ شدن پروستات و مشکلات بیضه و سرطان تناسلی و ابتلای سگهای ماده به عفونتها و سرطانهای رحم می باشد. که احتمال ابتلای سگها به این بیماریها با عقیم سازی به کلی از بین می رود.
در مورد سگهای شهری، بهترین و موثرترین و انسانی ترین و اخلاقی ترین روش کنترل جمعیت که به عنوان مثال در ترکیه کاملا جواب داده، عقیم سازی و آزادسازی می باشد. بارها در شهرهای مختلفی در ایران شاهد کشتارهای وحشیانه و غیرانسانی شهرداری بودیم که شاید اگر فقط چند سال اقدامات موثر برای عقیم سازی سگها صورت می گرفت شاهد هیچ یک از این کشتارها نمی بودیم.
بهترین زمان عقیم سازی سگ
همانطور که میدانید سگ های ماده در حدود 6 ماهگی و با آغاز دوره ی فحلی به سگهای نر اجازه ی نزدیک شدن خواهند داد،ما پیشتر در مقاله ای جداگانه در خصوص زمان فحلی سگ، علائم فحل شدن و مراقبتهای این دوره مطالبی را به شما ارائه داده ایم پس اگر اطلاعات کافی در این زمینه ندارید میتوانید به مقاله ی “فحل سگ چیست” مراجعه کنید.
در واقع طی این دوره ادرار سگ هورمونهایی را در خود دارد که با انتشار بو سبب میشود سگهای نر به سگ ماده جذب شوند. حال بهترین زمان عقیم کردن سگ به عقیده ی دامپزشکان پس از بلوغ کامل جسمی و جنسی و بعد از 9 ماهگی است. ولی من به شخصه ترجیح میدهم یک سال صبر کنم تا مطمئن شوم که سگم رشد کافی را کرده باشد!
📢از آنجاییکه عقیم کردن سگ پیش از موعد مقرر میتواند به سلامت سگ آسیب زده و مانع رشد او شود به هیچ عنوان نسبت به عقیم کردن سگ خود پیش از بلوغ اقدام نکنید. البته توجه داشته باشید با توجه به نژاد ممکن است زمان این عمل متفاوت باشد.
روشهای عقیم سازی سگ ماده
عقیم کردن سگهای ماده به چند روش انجام میشود که در ادامه به آنها پرداخته ایم:
◾برداشتن تخمدان های برای جلوگیری از تولید مثل سگ
این روش در مقایسه با خارج کردن عضو بصورت کامل ساده تر انجام شده و دامپزشک از طریق ایجاد برش کوچکی در بخش بالایی شکم تخمدانها را خارج میکند. با انجام این عمل فعالیت جنسی حیوان و میل جنسی او کاهش پیدا می کند.
◾عقیم کردم موقت سگ یا بستن لوله های رحمی در سگ های ماده
در این روش هیچگونه اختلالی در سلامت جنسی سگ ماده صورت نگرفته و سگ میتواند در دوره های جنسی اقدام به جفت گیری کرده اما باردار نخواهد شد. توجه داشته باشید که عقیم سازی سگ به این روش مانع از بیماریهای رحمی نمیشود. یکی از مزیتهای این روش برگشت پذیری آن بوده و در صورتیکه بخواهید سگ شما باردار شود میتوانید با عمل جراحی شرایط را به حالت قبل بازگردانید.
◾برداشتن کامل رحم و تخمدان های سگ
بهترین و قابل تایید ترین شیوه ی عقیم کردن سگ ماده تخلیه ی کامل رحم به همراه تخمدانها میباشد که تمامی دامپزشکان تنها این روش را توصیه کرده و انجام می دهند. این عمل دوره ی جنسی در سگها را متوقف کرده و علاوه بر این مانع از بروز بیماریهای مربوط به رحم و تخمدان در سگ ماده میشود.
در این روش دامپزشک با بیهوش کردن سگ و برش در بخش پایینی شکم رحم و بعد از آن تخمدانها را خارج خواهد کرد. معمولاً دامپزشکان تا چند روز آنتی بیوتیک تجویز می کنند تا احتمال عفونت از بین برود.
فواید عقیم کردن سگ ماده
از جمله مزیتهای عقیم سازی سگهای ماده میتوان به موارد ذیل اشاره کرد:
- توقف چرخه ی جفت گیری
- جلوگیری از باردار شدن سگ
- کاهش استرس در زمانهای نیاز به جفت گیری
- از بین رفتن انجام اعمال شبیه به جفت گیری در سگ ماده
- از بین رفتن احتمال حاملگی کاذب یا پوچ بعد از فحل شدن سگ
- از بین رفتن خطر ابتلا به سرطان رحم و تخمدان و عفونتهای رحم
- کاهش خطر ابتلا به سرطان سینه
عقیم سازی سگ نر
عقیم سازی سگ نر به معنای برداشتن بیضه های حیوان بوده که بعنوان عمل اخته کردن نیز شناخته میشود، عقیم سازی سگ نر در مقایسه با سگهای ماده به دلیل بیرون بودن عضو از محوطه شکمی حیوان، ساده تر خواهد بود.
نحوه عقیم سازی سگ نر
معمولا عقیم کردن سگ نر بصورت برداشتن بیضه انجام خواهد شد، برداشتن بیضه ها رایجترین روش عقیم کردن سگهای نر بوده که دامپزشک طی عمل جراحی و بیهوشی، اقدام به خارج کردن هر دو بیضه خواهد کرد در اینصورت دیگر اسپرم وجود نخواهد داشت و هورمون تستسترون بسیار کمتر شده و تنها به ترشح غدد فوق کلیوی محدود خواهد شد. در وازکتومی با بریدن و گره زدن یا بطورکلی انسداد وازدفران بدون تغییر در هورمونهای جنسی و نیاز جنسی سگ، از تولد توله های ناخواسته جلوگیری خواهد شد. ولی روش متداول و توصیه شده توسط دامپزشکان، برداشتن کامل بیضه های سگ از کیسه هاس بیضه است.
مزاياي عقيم كردن سگ نر
از جمله فواید عقیم کردن سگ نر میتوان به موارد ذیل اشاره کرد:
· آرام تر شدن سگ در زمانهای عود کردن نیاز به جفت گیری
· کاهش تمایل به پرسه زدن و احتمال فرار کردن برای یافتن جفت
· کاهش ابتلا به سرطان پروستات
· از بین رفتن خطر ابتلا به سرطان بیضه
· کاهش یا رفع رفتارهای جنسی نامطلوب مثل پاشیدن ادرار برای نشانه گذاری (معمولا باید قبل از اینکه سگ شما عادت به این رفتارها کند، نسبت به عقیم سازی اقدام کنید.
از کجا بفهمیم سگ نر عقیم شده؟
اگر سگی را به سرپرستی گرفته و از اینکه عقیم شده یا خیر اطلاعی ندارید کافیست به بیضه حیوان نگاه کنید! در سگها عقیم شده کیسه بیضه خالی بوده و جمع می شود.
از کجا بفهمیم سگ ماده عقیم شده؟
میتوانید از روشهای ذیل از عقیم شدن سگ ماده مطمئن شوید.
· سونوگرافی
· مدارک پزشکی
· آزمایشات هورمونی
· عدم وجود چرخه فحلی در سگ ماده
· وجود برش بر روی شکم (لازم است موهای بخش جراحی، مانند روز عمل تراشیده شده تا بتوانید برش روی شکم را مشاهده کنید. البته ممکن است برش روی شکم به دلیل جراجی دیگری مانند سزارین هم انجام شده باشد. پس این روش برای اطمینان از عقیم بودن سگ ماده، قطعی نیست)
فواید عقیم سازی سگ برای صاحب آن
بطور کلی عقیم سازی سگهای نر و ماده مزیتهایی دارد که مهمترین آنها عبارت است از:
· جلوگیری از بارداری ناخواسته
از دیگر مزیتهای مهم عقیم کردن سگها جلوگیری از حاملگی ناخواسته در سگ میباشد. ممکن است برای شما نگهداری از چند توله در خانه کار ساده ای نباشد یا در برخی مواقع ممکن است سگ به دلیل بیماری و جثه ی ضعیف توان بارداری را نداشته باشد به همین دلیل عقیم کردن سگ میتواند مانع از بارداری ناخواسته شود.
جلوگیری از بیماریهای تناسلی مسری
این بیماریهای اغلب کشنده مانند TBT یا سرطان آلت تناسلی، از طریق رابطه جنسی منتقل شده و رنج بسیاری را به حیوان و سرپرست او تحمیل خواهند کرد. حتی اگر تصمیم به جفت گیری حیوان خود گرفتید از سلامت حیوان خود و حیوان دیگر اطلاع کافی پیدا کنید.
· افزایش طول عمر سگ
سگهایی که عقیم شده اند در مقایسه با دیگر سگها طول عمر بیشتری دارند و با افزایش سن دچار بیماریهایی مانند سرطان سینه، سرطان رحم و تخمدان (در سگهای ماده) و سرطان بیضه و پروستات (در سگهای نر) نخواهند شد. به همین دلیل سگهایی که به موقع عقیم میشوند نیازی به چکاپهای دوره ای برای سرطان نخواهند داشت. همینطور در نظر داشته باشید که هرچه سگ شما مسن تر می شود، عمل کردن او با ریسک بیشتری همراه است. برای همین خیلی بهتر است که برای اجتناب از بیماریهایی مانند سرطانها که با افزایش سن احتمال ابتلا به آنها بیشتر می شود، با عقیم سازی به موقع پیشگیری کنیم.
· بهبود رفتار سگ بعد از عقیم شدن
معمولا سگها با رسیدن به سن بلوغ و برای پیدا کردن جفت رفتارهای عجیبی از خود نشان داده و پرخاشگر میشوند عقیم کردن سگ میتواند این رفتارها را در سگهای نر و ماده کنترل کرده و کاهش دهد.
· عدم خونریزی در زمان عادت ماهانه
با عقیم شدن سگ ماده و برداشتن رحم و تخمدان، سگ دیگر دچار خونریزی نخواهد شد.
· عدم فرار کردن سگ از خانه
اگر سگ خود را عقیم نکرده و برای او جفتی نیاورده باشید سگ برای پیدا کردن جفت از خانه خارج خواهد شد، در واقع با عقیم کردن، سگ دیگر تمایلی به خارج شدن از خانه برای پیدا کردن جفت نخواهد داشت.
برخی از افراد تصور میکنند افسردگی بعد از عقیم سازی سگ اتفاق می افتد، در صورتیکه اینطور نبوده و سگها بعد از عقیم شدن افسرده نخواهند شد. این را میتوانید با مراجعه به یک پناهگاه خوب که تعداد زیادی سگ نر و ماده عقیم شده شاد و بازیگوش در آن هستند به چشم خود ببینید! تجربه شخصی من هم در مورد تمام سگهایی که خودم و اطرافیانم داشته اند همین بوده. خیالتان راحت!
معایب عقیم سازی سگ
با وجود تمامی مزایایی که عقیم کردن سگ دارد اما عقیم سازی معایبی نیز داشته که در ادامه به آنها پرداخته ایم:
· افزایش وزن سگ ها
از جمله عوارض بعد از عقیم سازي سگ نر و ماده میتوان به افزایش وزن سگ اشاره کرد. در حقیقت با عقیم کردن سگ و توقف ترشح برخی از هورمونها، برخی از نژادهای سگ دچار اضافه وزن میشوند. برای جلوگیری از این مشکل میتوانید رژیم غذایی سگ خود را به خوبی با اضافه کردن فیبرهای مغذی مثل هویج و نخود فرنگی و … تنظیم کنید. توصیه می کنم مطلب سبزیجات مفید و ممنوعه برای سگها را هم مطالعه کنید. نشاسته زیاد به سگ خود ندهید و برای حفظ سلامت حیوان و حتی سلامت خودتان، هر روز با سگ خود یک پیاده روی نیم ساعته لذت بخش داشته باشید. همینطور میتوانید در کنار غذای تازه که برای سگ خود تهیه میکنید، غذای خشک مخصوص سگهای عقیم شده را برای سگ خود تهیه نمایید. البته من به هیچ وجه تغذیه کامل سگ و گربه با غذای خشک را به شما توصیه نمیکنم.
از دیگر عوارض عقیم سازی سگ ماده و نر میتوان به احتمال کم کاری غده تیروئید اشاره کرد که البته جای نگرانی نبوده و با دارو کنترل خواهد شد.
· ایجاد مشکلات قلبی در موارد نادر
برخی از نژادهای سگ ممکن است با عقیم سازی به مشکلات قلبی دچار شوند، این عارضه در سگها بسیار نادر بوده و بهتر است قبل از عقیم کردن سگ با دامپزشک در این خصوص مشورت نمایید.
مراقبت های قبل از عقیم کردن سگ ها
پیش از عمل دامپزشک تمامی نکات لازم را برای شما توضیح خواهد داد. معمولا با انجام آزمایش خون و معاینات قلبی، دامپزشک از سلامت سگ و آمادگی برای عمل عقیم سازی و نداشتن مشکل برای بیهوشی اطمینان پیدا کرده و از شما میخواهد حداقل 8 ساعت قبل از عمل به سگ خود آب و غذا ندهید، در روز عمل نیز با تراشیدن موهای موضع جراحی، سگ برای عمل آماده خواهد شد.
مراقبت بعد از عمل عقیم سازی سگ نر و ماده
به جهت جلوگیری از بروز هرگونه مشکل لازم است بعد از جراحی عقیم سازی به نکات ذیل توجه داشته باشید:
نکته: لازم است بدانید دوره ی کامل نقاهت عمل عقیم سازی سگ بین 10 تا 14 روز میباشد.
· تا 10 روز بعد از عمل جراحی از بردن سگ خود به حمام جلوگیری کنید.
· از انجام فعالیتهایی مانند دویدن سگ به مدت 2 هفته جلوگیری نمایید.
· اگر در خانه کودک دارید تا چند روز بعد از جراحی سگ را از کودکان دور نگه دارید.
· در صورت مشاهده ی هر گونه رفتار غیر عادی، استفراغ یا اسهال حتما با پزشک مشورت نمایید.
· در صورتیکه حیوان خانگی دیگری دارید بهتر است سگ خود را از دیگر حیوانات جدا کرده و محیطی آرام برایش فراهم کنید.
· معمولا آنتی بیوتیک بعد از عقیم سازی سگ توسط دامپزشک تجویز خواهد شد، لازم است طبق دستور به آن عمل کنید.
· در صورت توصیه دامپزشک، برای سگ خود گردنبند الیزابت خریداری کرده تا بتوانید از لیس زدن، بازی کردن و گاز گرفتن سگ در محل بخیه جلوگیری نمایید. دقت کنید که اغلب سگها با گردنبند الیزابت ناراحت بوده و حتی ممکن است آب و غذا نتوانند بخورند. پس بهتر است که ساعاتی را در روز به خصوص زمان غذا و آب خوردن، گردنبند حیوان را باز کرده و خودتان در کنار او باشید تا سرگرمش کنید و مراقب باشید که موضع عمل را لیس نزند. سگ من آنقدر احساس ناراحتی با گردنبند الیزابت کرد که حتی یک ساعت هم استفاده نکردم و خودم مراقبش بودم.
· حتما بخیه های سگ را به صورت روزانه بررسی کنید و در صورت بروز علائمی مانند تورم یا قرمزی با دامپزشک تماس بگیرید.
· امکان دارد سگ یک تا دو روز بعد از عمل جراحی کم اشتها باشد این حالت طبیعی بوده و به دلیل تزریق داروهای بیهوشی اتفاق می افتد، پس در غذا دادن به سگ خود اصرار نکنید.
